👑 අමතක වූ මහා රජ උරුමය: ලංකාදීපයට බලය දුන් නාග ගෝත්‍රික ශ්‍රේෂ්ඨත්වය සහ බටහිර කුමන්ත්‍රණය! 🐚🐍

අපේ මාතෘ භූමියේ ඉතිහාසය ආරම්භ වන්නේ විජය රජුගේ පැමිණීමත් සමඟ බව අපි පාසල් පොත්පත්වලින් ඉගෙන ගත්තත්, යටත් විජිතවාදීන් විසින් අපේ සැබෑ උරුමය වසා දමා තමන්ට අවශ්‍ය කතාව පමණක් ඉස්මතු කළාද? 😲

සමහර විද්වතුන් පෙන්වා දෙන්නේ, ඉංග්‍රීසීන් ඇතුළු යටත් විජිත පාලකයන් අපේ ඉතිහාසයේ පෞරාණිකත්වය සහ බලය පිළිබඳ ඇතැම් කොටස් විනාශ කර දැමීමට හෝ අර්ථකථන වෙනස් කිරීමට උත්සාහ කළේ, අපේ ජාතික අභිමානය (පිට කොන්ද) බිඳ දමා, අපව පහසුවෙන් පාලනය කිරීමේ අරමුණින් බවයි.

ඒ අනුව 'ශංකුෂුඛ' (Shankushukha) වැනි නම්වලින් සංකේතවත් වන, අපේ ඉතිහාසයේ මුල්බැසගත් නාග ගෝත්‍රිකයන්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය පිළිබඳ කතාව, යටත් විජිතවාදීන් වසන් කිරීමට උත්සාහ කළ සත්‍යයක් විය හැකියි!

📜 විජය යුගයට පෙර බලවත් වූ නාග සංස්කෘතිය
අපේ ජාතික වංශකතා පවසන පරිදි, විජය කුමරු ලංකාවට පැමිණෙන විට මෙහි යක්ඛ සහ නාග ගෝත්‍රිකයන් වාසය කළා. නාගයන් විශේෂයෙන්ම සමුද්‍රය සහ වෙළඳාම පාලනය කළා.

නාගයන්ගේ දක්ෂතා: ඔවුන් ලෝක වෙළඳාමේ නිරත වූ දක්ෂතම නාවිකයන් සහ ඉදිකිරීම්කරුවන් විය. ඔවුන්ගේ රජවරුන් බොහෝ විට 'නාග' හෝ 'ශංඛ' (සමුද්‍ර සම්පතේ සංකේතය) වැනි නාමයන්ගෙන් සැරසී සිටියේ, සමුද්‍ර බලයේ අයිතිකරුවන් ලෙසයි.

යටපත් කළ උරුමය: මේ නාගයන්ගේ සමුද්‍ර බලය සහ සංස්කෘතික පොහොසත්කම, බටහිර බලවතුන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණීමට පෙර අප සතු වූ අතිශය වැදගත් උරුමයක් විය. ඔවුන් මේ කතා යටපත් කළේ, අපගේ ආර්ථික ශක්තිය බිඳ දැමීමේ අරමුණින් විය හැකියි.

👑 ශංඛ රජුගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය: නාගදීපයේ ආලෝකය
"ශංකුෂුඛ" හෝ "ශංඛ රජු" යන්නෙන් අපට සංකේතවත් වන්නේ, නාගදීපයේ සිටි නාග රජවරුන්ගේ ශ්‍රේෂ්ඨ පාලනයයි.

නාගදීපයේ සාමය: බුදුන් වහන්සේ දෙවන වරට ලංකාද්වීපයට වැඩම කළේ නාගදීපයේ සිටි නාග රජවරුන් අතර ඇති වූ ගැටුමක් සමථයකට පත් කිරීමටයි. මේ සිදුවීමෙන් පැහැදිලි වන්නේ, අපේ මුල් ඉතිහාසයේ සිටම, විදේශ බලපෑම්වලින් තොරව අපේ රජවරුන්ට සාමය සහ ස්ථාවරත්වය ඇති කිරීමට හැකි වූ බවයි.

රාජ්‍ය නාමයේ අර්ථය: පුරාණ කාලයේ 'ශංඛ' (හක් ගෙඩිය) යනු උසස් තත්ත්වය, ජයග්‍රහණය සහ සම්පතේ සංකේතයක් වුණා. ශංඛ රජු යනු අපේ දේශයේ සමෘද්ධිය සංකේතවත් කළ පාලකයෙක් ලෙස අපට ආඩම්බරයෙන් සැලකිය හැකියි.

💡 ශ්‍රී ලාංකික අනන්‍යතාවට නාගයන්ගේ අමිල දායකත්වය
නාගයන් යනු අපේ වර්තමාන සංස්කෘතියට සහ දේශපාලන උරුමයට අතිමහත් දායකත්වයක් දුන්, අපේ දේශයටම ආවේණික වූ ජන කොටසකි.

දේශපාලන ඒකාබද්ධතාව: විජයගෙන් පසු පණ්ඩුකාභය රජු වැනි ශ්‍රේෂ්ඨ පාලකයන් නාගයන් සමඟ විවාහ සබඳතා පවා ගොඩනඟා ගනිමින් ඒකාබද්ධ ලාංකික රාජ්‍යයක් බිහි කළා. මෙයින් සනාථ වන්නේ, ලාංකික රාජ්‍යත්වය ගොඩනැගීමේදී සියලුම මූලික ජන කොටස්වල ශ්‍රේෂ්ඨත්වය අගය කළ බවයි.

ආර්ථික පදනම: නාගයන්ගේ වෙළඳාම සහ නාවික දැනුම නිසා, ලංකාව පුරාණයේ සිටම ඉන්දියන් සාගරයේ මුතු සහ සම්පත්වල කේන්ද්‍රස්ථානයක් වුණා. මේ ආර්ථික ශක්තිය යටත් විජිතවාදීන් අතට ගැනීම සඳහා ඔවුන් අපේ මුල් උරුමය සඟවා තිබෙන්නට පුළුවන්.

පෞරාණිකත්වය: නාග ගෝත්‍රිකයන් යනු ලංකාද්වීපයේ ප්‍රාග්-ඓතිහාසික යුගයේ සිටම වාසය කළ මුල් වැසියන් අතරින් කැපී පෙනෙන කොටසක්. අපේ ඉතිහාසයේ පෞරාණිකත්වය සහ උරුමයේ ගැඹුර නාගයන්ගේ කතාවෙන් තව තවත් තහවුරු වේ.

✨ අපේ ආඩම්බරය යනු අපේ සැබෑ උරුමයයි!
යටත් විජිත පාලකයන් අපට උගන්වන්නට උත්සාහ කළාට වඩා බලවත් හා පුළුල් ඉතිහාසයක් අපට තිබෙනවා. අපේ ඉතිහාසය යනු විජයගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය පමණක් නොව, නාග රජවරුන්ගේ දක්ෂතා, යක්ඛයන්ගේ සටන්කාමී බව, රාවණාගේ තාක්ෂණය සහ දේවානම්පියතිස්සගේ ධාර්මික බව වැනි සියලු අංගයන්ගේ එකතුවකි.

අපි ශංකුෂුඛ වැනි නම්වලින් සංකේතවත් වන නාග රජවරුන්ගේ උරුමය සිහිපත් කරමින්, අපේ ඉතිහාසයේ සැබෑ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය යළිත් ලොවටම පෙන්වා දෙමු! අපේ පිට කොන්ද ශක්තිමත් කිරීමට ඇති හොඳම මාර්ගය වන්නේ, අපේ අමතක වූ සැබෑ උරුමය නැවත සොයා ගැනීමයි!

මේ වගේ අපේ රටේ ඉතිහාසයේ තියෙන සැඟවුණු අභිරහස්, පුරාවස්තු සහ පුරාවෘත්ත ගැන දැනගන්න කැමති නම්, අපේ Page එක Like කරලා තියාගන්න අමතක කරන්න එපා! 👇

Sources / වෙබ් අඩවි: Mahavamsa, Dipavamsa, Ancient History of Sri Lanka - K. Indrapala, Legends of the Nāgas, Critical analyses of colonial historiography.

#nagakings #shankushukha #ancientlanka #srilankanpride #lankahistory #decolonizehistory #forgottenkings #ourtruehistory #colonialimpact #srilankanheritage

Eranga Gunawardane ©

👑 මහා මනුනීති සම්ප්‍රදාය සහ ලංකාද්වීපය: ලොවටම යුක්තිය ඉගැන්වූ ශ්‍රේෂ්ඨ උරුමය! 📜✨

සුබ දවසක් ආඩම්බර ශ්‍රී ලාංකිකයිනි! 🇱🇰

ලෝකයේ රටවල් අතර, නීතිය, යුක්තිය සහ සදාචාරය පිළිබඳ ශ්‍රේෂ්ඨතම සංකල්ප මුල්බැසගත් පැරණිම ශිෂ්ටාචාර අතර අපේ ලංකාද්වීපය ද ඉහළින්ම සිටින බව අප දන්නවාද? 🏛️

මේ ගෞරවාන්විත තත්ත්වයට අපේ ඉතිහාසය පත් කළ ප්‍රබල දර්ශනයක් තමයි 'මනුනීතිය' හෙවත් මනු රජුගේ නීති සම්ප්‍රදාය!

මනු (Manu) යනු හුදෙක් රජෙක් නොව, ඔහු මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේම පළමු නීති සම්පාදකයා (The First Law-Giver) ලෙස හින්දු සහ බෞද්ධ පුරාණෝක්තිවලින්ම ගෞරවයට පාත්‍ර වූ චරිතයකි.

අද අපි බලමු, මේ මහා මනුගේ සාධාරණත්වයේ ආදර්ශය, අපේ පුරාණ ලංකාද්වීපය ලොවටම ආදර්ශයක් වූ යුක්තිගරුක දේශයක් බවට පත් කළේ කෙසේද කියා.

🌊 මහා ජලගැල්මෙන් එතෙර වූ මනු: ශ්‍රී ලංකාවට ඇති පුරාණ සම්බන්ධතා
හින්දු පුරාණවලට අනුව, වෛවස්වත මනු (Vaivasvata Manu) යනු වර්තමාන මානව වර්ගයාගේ පීතෘවරයායි. ඔහු මහා ජලගැල්ම හරහා ලෝකය රැගෙන ගිය විෂ්ණුගේ මස්‍ය අවතාරය සමඟ සම්බන්ධ වුණා.

භූගෝලීය බැඳීම: සමහර පුරාණ විග්‍රහයන්ට අනුව, මහා ජලගැල්මෙන් පසු මුල්ම ශිෂ්ටාචාර බිහි වූයේ දකුණු ආසියානු කලාපයේ, ලංකාද්වීපයට ආසන්නව යි. මේ නිසා, ලංකා දූපතේ ජනාවාස ආරම්භය සහ මනුගේ පුරාණ කතාව අතර අවිධිමත් සංස්කෘතික බැඳීමක් පවතින බවට මත පවතිනවා.

ශ්‍රේෂ්ඨ ආරම්භය: අපේ භූමියට මනුගේ නීතිමය හා සදාචාරාත්මක ආභාෂය ලැබුණේ, ශිෂ්ටාචාරයේම ආරම්භයේදී බවට වූ මේ විශ්වාසය, අපේ දේශයේ පෞරාණික ශ්‍රේෂ්ඨත්වය තහවුරු කරයි.

📜 යුක්තියේ පරමාදර්ශය: මනුනීති චෝලන් 👑
"මනු" යන සංකල්පය ශ්‍රී ලංකා ඉතිහාසයේ කිසිදා අමතක නොවන පරිදි මුල් බැසගත්තේ යුක්තිය හරහායි.

එළාර රජුගේ යුගය: ක්‍රි.පූ. 205-161 අතර කාලයේ අනුරාධපුරය පාලනය කළ එළාර රජු (Ellalan), විදේශිකයෙක් වුවද, අපේ මහාවංශයේ පවා "සාධාරණය" අතින් ඉහළින්ම වර්ණනා කර තිබෙනවා.

මනුනීති චෝලන්ගේ නීතිය: එළාර රජුට "මනුනීති චෝලන්" (Manu Needhi Cholan) යන ගෞරව නාමය ලැබුණේ, ඔහු කිසිදු වෙනස්කමකින් තොරව නීතිය ක්‍රියාත්මක කළ නිසායි. ඔහුගේ රාජධානිය යුක්තිය ඉල්ලා සිටින ඕනෑම කෙනෙකුට පිහිට වූ පරමාදර්ශී දේශයක් වුණා.

මේ සදාචාරාත්මක පදනමයි ලංකාවේ ආඩම්බරය: එළාර රජු විසින් තමන්ගේම පුත්‍රයාට දඬුවම් නියම කිරීමේ කතාව ලෝකයේ රාජ්‍ය නීතියේ ඉතිහාසයේ ඇති ශ්‍රේෂ්ඨතම ආදර්ශය ලෙස සැලකේ. මෙයින් ලෝකයටම පැහැදිලි වන්නේ, අපේ ලංකාද්වීපය තුළ රජ කළේ පුද්ගලයාගේ බලය නොව, නීතියේ බලය බවයි. මේ උත්තරීතර සංකල්පය ගොඩනැඟුණේ මනුගේ යුක්තිගරුක ආදර්ශය මතයි.

🌳 ධර්මරාජ්‍ය සංකල්පයේ මුල්බීජය: මහා සම්මත මනු
බෞද්ධ සම්ප්‍රදායට අනුව, "මහා සම්මත මනු" (Mahāsammata Manu) යනු මනුෂ්‍ය සමාජය විසින්ම තෝරාපත් කරගත් සහ සමාජය විනයගරුක කළ පළමු රජුයි.

ධර්ම රාජ්‍යය: මේ සංකල්පය, ශ්‍රී ලංකාවේ ධර්ම රාජ්‍යය (Dharmic Kingdom) සංකල්පයේම මුල් ස්වරූපයයි. මෙහිදී රජු යනු නීතියට හෝ සදාචාරයට යටත් වූ තැනැත්තෙකු බවත්, ඔහු ධර්මයෙන් පාලනය කළ යුතු බවත් පැහැදිලි වෙනවා.

ලංකාද්වීපයේ ගෞරවය: මේ මහා සම්මත මනුගේ පෙළපත හා සම්බන්ධ රජවරුන් ලංකාවේ මුල් පාලකයන් ලෙස සැලකෙන බවට මත පවතිනවා. එයින් සනාථ වන්නේ අපේ රටේ රාජ්‍යත්වය ආරම්භයේ සිටම නීතිය සහ යුක්තිය මත ස්ථාවර වූ බවයි. අපේ දේශය යනු යුක්තියේ සංකේතයකි.

💡 අවසාන නිගමනය: යුක්තියේ දේශය
මනු රජු සෘජුවම පාලනය කළාද නැද්ද යන්නට වඩා, අපේ සංස්කෘතියට ඇති නිරන්තර බලපෑම වැදගත්ය.

මනුස්මෘතියේ ආභාෂය: 'මනු' යනු නීතියේ සංකේතය වන අතර, ලංකාවේ මහා සම්මත මනුගේ සිට එළාර රජු (මනුනීති චෝලන්) දක්වාත්, පොළොන්නරුවේ පුලස්ති සෘෂි පිළිමය දක්වාත් (පුලස්ති ද මනුගේ කාලයට අයත් ප්‍රජාපතියෙකි) විහිදෙන මේ නීතිමය උරුමය, අපේ ඉතිහාසයේ තිබූ උත්තරීතර ගෞරවය කියාපායි.

ශ්‍රී ලංකාද්වීපය යනු පුරාණයේ සිටම නීතිය, යුක්තිය සහ සාධාරණත්වය පිළිබඳ ලෝකයටම ආදර්ශයක් සැපයූ දේශයක් බවට මේ පුරාවෘත්ත අපට ආඩම්බරයෙන් සිහිපත් කරයි.

මේ වගේ අපේ රටේ ඉතිහාසයේ තියෙන සැඟවුණු අභිරහස්, පුරාවස්තු සහ පුරාවෘත්ත ගැන දැනගන්න කැමති නම්, අපේ Page එක Like කරලා තියාගන්න අමතක කරන්න එපා! 👇

Sources / වෙබ් අඩවි: Mahavamsa, Silappatikaram (Tamil epic), Britannica - Manu, Jataka Tales (Mahāsammata).

#kingmanu #manuneedhicholan #ellalanjustice #srilankanpride #ancientlaw #dharmickingdom #mahasammata #justice #lankagauravaya #historicalroots

Eranga Gunawardane ©

👑 අභිරහස් පිළිමයේ රහස: මහා රාවණාගේ මුතුන් මිත්තාණෝ - පුලස්ති සෘෂිතුමා! 🏔️📜

සුබ දවසක් යාලුවෝ හැමෝටම! 👋

ලංකාවේ පුරාණ අගනුවරක් වූ පොළොන්නරුවට ගිය ඕනෑම කෙනෙක් අනිවාර්යයෙන්ම දකින අභිරහස් දර්ශනයක් තියෙනවා. ඒ තමයි පරාක්‍රම සමුද්‍රය ආසන්නයේ පිහිටා ඇති, ඉතාමත් ගාම්භීරත්වයෙන් යුතුව යමක් අතින් දරා සිටින මහා පුරුෂයෙකුගේ ගල් පිළිමය.

මේ පිළිමයේ සැබෑ හිමිකාරිත්වය පිළිබඳ ඓතිහාසික කතාබහක් ඇතත්, අද අපි බලමු, පොළොන්නරුවට නම දුන්, රාවණාගේ ශ්‍රේෂ්ඨ මුතුන් මිත්තාණන් ලෙස සැලකෙන පුලතිසි (පුලස්ති) සෘෂිතුමා පිළිබඳ මතය ශක්තිමත් වන්නේ ඇයි? 🤔

📜 පොළොන්නරුවේ නාමය සහ පුලස්ති සෘෂිවරයාගේ ශ්‍රේෂ්ඨත්වය
පුලතිසි සෘෂිතුමා කවුද? හින්දු පුරාණෝක්තිවලට අනුව, පුලස්ති සෘෂි යනු දස මහා ප්‍රජාපතිවරුන්ගෙන් (Great Prajapatis) කෙනෙකි. ඔහු විශ්වයේ මැවුම්කරුවා ලෙස සැලකෙන බ්‍රහ්ම දෙවියන්ගේ සෘජු මානස පුත්‍රයෙකි. මේ අනුව, ඔහු යනු මනුෂ්‍යත්වය ආරම්භයේදීම බිහි වූ, අතිශය ශ්‍රේෂ්ඨ ඥානයක් ඇති සෘෂිවරයෙකි.

රාවණාට සම්බන්ධය: පුලස්ති සෘෂිතුමාගේ පුත්‍රයා වූයේ විශ්‍රවස් සෘෂි ය. රාවණා රජුගේ පියාණන් වන්නේ මේ විශ්‍රවස් සෘෂි වන අතර, ඒ අනුව රාවණා රජුගේ පරම මුත්තණුවන් ලෙස සැලකෙන්නේ පුලස්ති සෘෂිතුමායි.

පොළොන්නරුවට නම ලැබීම: අපේ පැරණි ඉතිහාස වාර්තා අනුව පොළොන්නරුව නගරය හැඳින්වූයේ "පුලත්ති නගරය" හෝ "පුලත්තිපුර" නමින්. මේ නම ලැබුණේ පුලස්ති සෘෂිතුමාට ගෞරවයක් ලෙස හෝ ඔහු මේ භූමියේ වාසය කළ හෝ ධර්මය දෙසූ ස්ථානයක් ලෙස සැලකීම නිසයි. මේ ශ්‍රේෂ්ඨ භූමියේ ප්‍රධාන පිළිමය ලෙස සෘෂිවරයාගේ රූපය පිහිටුවා තිබීම ඉතාමත් අර්ථවත් බව පෙනේ.

🧐 පිළිමයේ ලක්ෂණ: සෘෂිවරයෙකුගේ අනන්‍යතාව තහවුරු වේ!
මුලින්ම බැලූ බැල්මට පෙනෙන සත්‍යය තමයි, මේ පිළිමයේ ඇති ලක්ෂණ සාම්ප්‍රදායික රජකුට වඩා සෘෂිවරයෙකුගේ රූපයකට වැඩිපුර සමාන වීම.

1. රූපයේ ආධ්‍යාත්මික ලක්ෂණ:
ඝන රැවුල (Thick Beard): පිළිමයේ නිරූපිත පුරුෂයාට දිගු, ඝන රැවුලක් ඇත. මෙය සෘෂිවරුන්, භාවනා යෝගීන් සහ පඬිවරුන් නිරූපණය කිරීමේ සාම්ප්‍රදායික ලක්ෂණයකි. රජවරුන් සාමාන්‍යයෙන් මේ ආකාරයේ රැවුල් සහිතව නිරූපණය කරන්නේ කලාතුරකිනි.

ශාන්ත හා ගාම්භීර ඉරියව්ව (Serene Posture): මුහුණේ ඇති ප්‍රකාශය ඥානය, භාවනාව සහ ශාන්ත බව විදහා දක්වයි. මෙය පාලකයෙකුගේ (Ruler) රූපයකට වඩා දර්ශනවාදියෙකුගේ (Philosopher) හෝ ගුරුවරයෙකුගේ රූපයකට වඩාත් උචිතයි.

2. ඇඳුම් පැළඳුම් හා පැරණි සාම්ප්‍රදාය:
යට ඇඳුම (Paridhāna): පිළිමයේ සිටින පුද්ගලයාගේ යට ඇඳුම, සෘෂිවරුන් පැලඳූ ආකාරයේ ඇඳුම්වලට සමාන බව පැරණි විද්වත්හු (ආචාර්ය එච්.සී.පී. බෙල් වැනි) මුලින්ම පෙන්වා දුන්නා.

උත්තරිය (Pati) (උඩුකය හරහා ඇති පටිය): මෙය තමයි වැදගත්ම සාක්ෂියක් වන්නේ. බොහෝ පුරාණ පිළිමවල, සෘෂිවරුන් තම උඩුකය හරහා වමෙන් පහළට වැටෙන පරිදි පටියක් (Sacred Cord / Upavita) දරා සිටිනවා. මේ පිළිමයේ ද එම සාම්ප්‍රදායික පටිය පැහැදිලිව දැකගත හැකියි. මේ ලක්ෂණය සෘෂිවරයෙකුගේ අනන්‍යතාව ශක්තිමත් කරයි.

3. අතේ ඇති වස්තුව - ඥානයේ සංකේතය:
යොත / පුස්කොළ පොත: පුලස්ති සෘෂිතුමා යනු දස මහා පඬිවරයෙකි. ඔහු අතින් දරා සිටින වස්තුව පුස්කොළ පොතක් (ධර්ම ග්‍රන්ථයක්) හෝ ඥානය නිරූපණය කරන යොතක් ලෙස සැලකිය හැකියි. මෙය ශිල්ප ශාස්ත්‍රයෙහි කෙළ පැමිණි සෘෂිවරයෙකුට වඩාත් උචිත සංකේතයකි.

💡 සෘෂි මතයේ ශක්තිය
නූතන ඉතිහාසඥයින් මෙය මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ (ඔහු පොළොන්නරුවේ සංවර්ධනයට මූලික විය) රූපය විය හැකි බවට විග්‍රහ කළත්, පුලතිසි සෘෂිවරයා පිළිබඳ පැරණි මතය ගැඹුරින් අර්ථවත් සහ සාම්ප්‍රදායික ලක්ෂණවලින් පොහොසත් බව පැහැදිලියි.

අවසාන වශයෙන්: පුලත්ති නගරයේ (පොළොන්නරුව) පිහිටා ඇති, සෘෂි ලක්ෂණ සහිත මේ ගාම්භීර මූර්තිය, එහි නාමයට අනුවම මහා රාවණාගේ මුතුන් මිත්තාණන් වූ, විශ්වය දත් පඬිවරයා, පුලස්ති සෘෂිතුමාගේම ප්‍රතිමාව බවට විශ්වාස කිරීමේ ඓතිහාසික හා සංස්කෘතික පදනම ඉතාම ශක්තිමත්.

මේ ප්‍රතිමාව අපට මතක් කරන්නේ පුරාණ ලංකාවේ තිබූ ඥාන පදනම සහ සෘෂිවරුන්ට දුන් අසීමිත ගෞරවය පිළිබඳවයි.

මේ වගේ අපේ රටේ ඉතිහාසයේ තියෙන සැඟවුණු අභිරහස්, පුරාවස්තු සහ පුරාවෘත්ත ගැන දැනගන්න කැමති නම්, අපේ Page එක Like කරලා තියාගන්න අමතක කරන්න එපා! 👇

Sources / වෙබ් අඩවි: Archaeological Department of Sri Lanka, Dr. H.C.P. Bell (Ceylon Antiquary and Literary Register), Hindu Puranas (Brahma Purana), Wikipedia - Polonnaruwa Statue.

#pulathisirishi #polonnaruwa #pulastya #ravanasancestor #srilankanhistory #ancientceylon #rishistatue #පුලතිසි #පොළොන්නරුව #පුරාවිද්‍යාව

Eranga Gunawardane ©

දෙවියන්ගේ සිංහාසනය: ගල් හිස් ගොඩගැසූ නෙම්රුට් කන්ද 🇹🇷👑

හිතන්න, තමන්ව දෙවියෙක් ලෙස වන්දනාමාන කරන ලෝකයක්! අවුරුදු 2,000කට කලින් පළමු ඇන්ටියෝකස් (Antiochus I) රජතුමාට තිබුණේ හරියටම එවැනි අභිලාෂයක්. එතුමාගේ අතිවිශාල ආත්ම විශ්වාසයේ (හෝ අහංකාරයේ) ප්‍රතිඵලය තමයි තුර්කියේ ගිනිකොන දිග පිහිටි නෙම්රුට් කන්ද (Mount Nemrut).

අද අපි මේ කතා කරන්නේ, මීටර් 2,134ක් (අඩි 7,001ක්) උසට නැඟී සිටින, පුරාණ කොමාජීන් රාජධානියේ (Kingdom of Commagene) රහස් තවමත් සඟවාගෙන සිටින මේ කන්දේ ආශ්චර්යමත් කතාවයි!

මොකක්ද මේ නෙම්රුට් කන්දේ කතාව?
නෙම්රුට් කන්ද කියන්නේ සාමාන්‍ය කඳු මුදුනක් නෙවෙයි. මේක ක්‍රි.පූ. 1 වැනි සියවසේදී ඇන්ටියෝකස් I තියෝස් රජු විසින් තමන්ගේ රාජකීය සොහොන්-පූජනීයස්ථානය (Hierothesion) ලෙස ඉදිකරන ලද විශිෂ්ට ස්මාරකයකි. රජු විශ්වාස කළේ තමන් මරණයෙන් පසු දෙවිවරුන් අතරට එක්වන බවයි. ඒ නිසා, මේ දෙවියන්ගේ නිවස එතුමා විසින් දෙවිවරුන්ට සමීපවම කඳු මුදුනේම හදන්න නියම කළා. මෙම ස්ථානය 1987 දී යුනෙස්කෝ ලෝක උරුම අඩවියක් ලෙස නම් කරන ලදී.

බිම වැටුණු යෝධ ගල් හිස්වල රහස
නෙම්රුට් කන්දේ ප්‍රධානතම ආකර්ෂණය තමයි එහි තිබෙන යෝධ, හිඳගෙන සිටින පිළිම පෙළ.

දැවැන්ත ප්‍රමාණය: මේ සෑම පිළිමයක්ම මීටර් 8–10ක් (අඩි 26–33ක්) පමණ උසයි! ඒ කියන්නේ තුන්මහල් ගොඩනැගිල්ලක තරම් විශාලයි.

සංකලන දෙවිවරු: මේවා ඇන්ටියෝකස් රජු තමන්ගේ දිව්‍ය ඥාතීන් ලෙස සැලකූ ග්‍රීක, පර්සියානු සහ ආර්මේනියානු දෙවිවරුන්ගේ සංකලන රූප (Syncretic Deities) වෙනවා. උදාහරණයක් ලෙස:

සියුස්-ඔරොමාස්ඩිස් (Zeus-Oromasdes)

ඇපලෝ-මිත්‍රාස්-හෙලියෝස්-හර්මිස් (Apollo-Mithras-Helios-Hermes)

හර්කියුලීස්-ආර්ටැග්නස්-ඒරිස් (Heracles-Artagnes-Ares)

තවද, කොමාජීනයේ දේවතාවිය (Commagene-Tyche) සහ රජු වන ඇන්ටියෝකස් ගේම පිළිමයත් මෙහි තිබෙනවා.

වර්තමාන දසුන: කාලයත්, ස්වභාවික විපත්, විශේෂයෙන්ම භූමිකම්පා නිසාත්, මේ දැවැන්ත ප්‍රතිමා සියල්ලම ඒවායේ සිරුරු වලින් ගැලවී බිමට වැටී තිබෙනවා. අද වන විට කඳු මුදුන පුරා විසිරී ඇති මේ විශාල ගල් හිස්වල දර්ශනය, විශේෂයෙන්ම හිරු උදාවේදී සහ හිරු බැස යන විට අද්භූත හා මනරම් අලංකාරයක් නිර්මාණය කරනවා.

නැගෙනහිර සහ බටහිර බැඳීම
නෙම්රුට් කන්දේ මේ ස්මාරකය හුදෙක් ගල් ගොඩක් නෙවෙයි; එය පුරාණ ලෝකයේ නැගෙනහිර (පර්සියානු) සහ බටහිර (ග්‍රීක) සංස්කෘතීන් එක් වූ සන්ධිස්ථානයක්.

මිශ්‍ර උරුමය: ඇන්ටියෝකස් රජු තමන්ගේ පියාගේ පැත්තෙන් පර්සියානු අචමේනියානු (Achaemenid) රජ පෙළපතින්ද, මවගේ පැත්තෙන් ග්‍රීක ඇලෙක්සැන්ඩර් අධිරාජයාගේ (Seleucid) පෙළපතින්ද පැවත එන බව ප්‍රකාශ කළා.

සෙල්-පුවරු: නැගෙනහිර සහ බටහිර වේදිකා වල තිබූ සෙල්-පුවරු (Relief Stelae) පේළි වලින් රජුගේ ග්‍රීක සහ පර්සියානු මුතුන් මිත්තන්ගේ රූප කැටයම් කර තිබුණා.

සූර්ය දර්ශනය: නැගෙනහිර වේදිකාව හිරු උදාවටත්, බටහිර වේදිකාව හිරු බැසීමටත් මුහුණලා නිර්මාණය කර තිබීමෙන් පෙනී යන්නේ මෙය ජ්‍යොතිෂමය හා ආගමික උත්සව සඳහා විශේෂයෙන් සකස් කළ ස්ථානයක් බවයි. බටහිර වේදිකාවේ තිබී හමු වූ සිංහයෙකුගේ ජ්‍යොතිෂ සටහන (Lion Horoscope) සහිත ගල් පුවරුව පුරාණ ලෝකයේ තිබී හමුවූ පැරණිම ජ්‍යොතිෂ කැටයම්වලින් එකක් ලෙස සැලකෙනවා.

නොවිසඳුණු අභිරහස: පස් කන්ද (Tumulus)
කඳු මුදුන කපා කොටා කෘත්‍රිමව නිර්මාණය කළ මේ පූජනීය භූමියේ මැද අඩි 50ක් (මීටර් 50ක්) පමණ උසට කැඩුණු ගල් වලින් යුත් විශාල කේතුකාකාර පස් කන්දක් ගොඩනැඟුවා. රජුගේ සැබෑ සොහොන් ගැබ මේ ගල් කන්ද යට කොහේ හෝ සැඟවී ඇතැයි විශ්වාස කෙරෙනවා. නමුත් වසර 140කට වැඩි කාලයක් තිස්සේ තෙරේසා ගොවෙල් (Theresa Goell) වැනි පුරාවිද්‍යාඥයන් ඇතුළු බොහෝ දෙනෙක් මෙහි පර්යේෂණ කළත්, රජුගේ සොහොන් ගැබ තවම සොයා ගැනීමට හැකිවෙලා නැහැ.

අවසාන වචනය
වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ අමතක වී තිබූ මෙම ස්ථානය, 1881 දී ජර්මානු ඉංජිනේරුවෙකු විසින් නැවත සොයා ගන්නා ලදී. මෙම අතිවිශාල නිර්මාණය පුරාණ කොමාජීන් ශිෂ්ටාචාරයේ අනන්‍ය සාක්ෂියක් වන අතර, අදටත්, නෙම්රුට් කන්දේ ඉර උදා වන හෝ බසින දසුන බලන්න ලෝකයේ විවිධ තැන්වලින් සංචාරකයින් විශාල පිරිසක් එනවා. මේක ඇත්තටම ඉතිහාසය, මිථ්‍යාව සහ සොබාදහමේ අසිරිය එකට එකතු වන අමතක නොවන අත්දැකීමක්!

තවත් මේ වගේ විශ්මිත ඉතිහාස කතා ගැන දැනගන්න අපේ පිටුවට Like කරලා තියාගන්න!

#mountnemrut #turkeyhistory #antiochusi #commagene #unesco #colossalstatues #ancientmystery #throneofthegods #archaeology #hellenistic

මූලාශ්‍ර (Sources/Websites):

UNESCO World Heritage Centre

Wikipedia (Mount Nemrut, Antiochus I of Commagene)

Ancient Origins

World History Encyclopedia

Turkish Archaeological New

ආයුධ අතහැර කැමරාවට මුහුණ දුන් අවසන් සාමුරායිවරු: 1864 ජපානයට එබී බැලීමක්! ⚔️📸

මේක හුදෙක් පින්තූරයක් නෙවෙයි! මේ ඇල්බමන් ප්‍රින්ට් (Albumen Print) ඡායාරූපය කියන්නේ කඩුවලින් නීති පැනවූ යුගයක් අවසන් වී, විද්‍යාවෙන් ලෝකය දිනන අලුත් යුගයක උදාව සටහන් කළ, වසර 160කට වඩා පැරණි දෘශ්‍ය වාර්තාවක්. මේක හරියට කාල යන්ත්‍රයක නැගලා 1864 ජපානයේ අතිශය භයානක සංක්‍රාන්ති සමයකට ගිය වගේ හැඟීමක්.

ඔබ මේ දකින්නේ සාමාන්‍ය සිසුන් පිරිසක් නෙවෙයි. මේ ඉන්නේ සාම්ප්‍රදායික සාමුරායි පන්තියට අයත්, නමුත් බටහිර දැනුම සොයා නාගසාකි නගරයට පැමිණි තරුණ විද්වතුන් කණ්ඩායමක්. ඔවුන්ගේ සාම්ප්‍රදායික කිමෝනෝ ඇඳුම, හිසෙහි ඇති චොන්මාගේ (Chonmage) නම් වූ සාමුරායි පන්නයේ හිසකෙස් විලාසිතාව සහ අතේ ඇති කඩු දෙස බලන්න. මේවා ටොකුගාවා (Tokugawa) ෂෝගුනේට් යුගයේ ගෞරවනීය සලකුණුයි. නමුත්, ඔවුන්ගේ මුහුණුවල ඇති දේදුනු ගැඹුර සහ ඔවුන්ගේ ඉරියව්, ඉතිහාසයේ සැඟවුණු විශාල කතාවක් අපට කියනවා.

කැළඹිලි සහිත 'බකුමට්සු' යුගයේ සත්‍යය
මෙම ඡායාරූපය ගන්නා ලද 1864 වසර කියන්නේ ජපානයේ ඉතිහාසයේ ඉතාමත් කැළඹිලි සහිත කාලයක්. එය හැඳින්වෙන්නේ බකුමට්සු (Bakumatsu) යුගය ලෙසයි (1853-1868). වසර 250කට වැඩි කාලයක් ජපානය පාලනය කළ ෂෝගුනේට් පාලනය බිඳ වැටෙන්නට ඔන්න මෙන්න කියා තිබූ මොහොතයි ඒ.

වසර ගණනාවක් ලෝකයෙන් වෙන් වී සිටි සකොකු (Sakoku - වසා දැමූ දොරටු) ප්‍රතිපත්තිය හදිසියේම බිඳී ගිය පසු, ජපානයට තේරුම් ගියා ඔවුන්ගේ කඩු සහ දුනු ඉදිරියේ බටහිර කෲසර් යුද නැව් සහ කාලතුවක්කු කිසිසේත් සම කළ නොහැකි බව. ඒ නිසා මුළු රටම භේද භින්න වුණා:

“ජෝයි!”: බටහිර මර්දනය කරන්නට සටන් කළ සාම්ප්‍රදායිකවාදීන්.

“ෆුකොකු කියෝහේ”: බටහිර විද්‍යාව සහ යුද තාක්ෂණය ඉගෙනගෙන රට ශක්තිමත් කළ යුතු බව විශ්වාස කළ ප්‍රතිසංස්කරණවාදීන්.

මෙම ඡායාරූපයේ සිටින තරුණයින් අයත් වන්නේ දෙවන කණ්ඩායමටයි. ඔවුන්ගේ ඩයිමියෝවරුන් (Daimyo - වැඩවසම් ස්වාමිවරුන්) තම වසම් වල අනාගතය වෙනුවෙන් ඔවුන්ව නාගසාකි වැනි නගරවලට යවනු ලැබුවේ බටහිර රහස් ඉගෙන ගැනීමටයි. ඔවුන් සාම්ප්‍රදායිකව කඩුවෙන් සේවය කළ සාමුරායිවරුන් වුවද, දැන් ඔවුන් විද්‍යාවෙන් සේවය කරන විප්ලවීය උගත් සාමුරායිවරුන් බවට පත් වී සිටියා.

නාගසාකි: බටහිර දැනුමේ කේන්ද්‍රස්ථානය
නාගසාකි නගරය මේ මුළු කතාවේම කේන්ද්‍රස්ථානයයි. සකොකු යුගයේදී පවා නෙදර්ලන්තයේ (හොලන්තයේ) වෙළඳුන්ට සහ විද්‍යාඥයින්ට සීමිතව හෝ ඇතුළු වීමට ඉඩ දුන් ජපානයේ එකම නගරය එය විය. මේ නිසා නාගසාකි බටහිර දැනුම හුවමාරු වන රන්ගකු (Rangaku - ලන්දේසි/බටහිර අධ්‍යයන) කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත් විය.

මෙම සාමුරායි ශිෂ්‍යයන් පැමිණියේ කඩු හරඹ පුහුණු වීමට නොවේ. ඔවුන් ඉගෙන ගත්තේ:

රසායන විද්‍යාව (Chemistry): නව යුධ උපකරණ සහ ඖෂධ නිෂ්පාදනය සඳහා.

නැව් තැනීම සහ යාන්ත්‍ර විද්‍යාව (Naval Science and Mechanics): බටහිර යුද නැව්වලට මුහුණ දීමට.

ඡායාරූපකරණය (Photography): මෙය ඉතා සංකීර්ණ විද්‍යාත්මක සොයාගැනීමක් ලෙස සැලකූ නිසා, එය රසායනික හා භෞතික විද්‍යාත්මක කුසලතාවක් ලෙස ඉගැන්වීය.

උඑනෝ හිකෝමා: ජපන් ඡායාරූපකරණයේ පුරෝගාමියා
මේ උතුම් මොහොත වාර්තා කළේ ජපානයේ ඡායාරූපකරණයේ පියා ලෙස සැලකෙන උඑනෝ හිකෝමා (1838–1904) විසිනි.

විද්‍යාඥයෙකු වීම: හිකෝමා මුලින්ම පුහුණු වූයේ සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යාපනයක් යටතේ නොව, රසායන විද්‍යාව යටතේයි. ඔහු රසායන විද්‍යාව හැදෑරුවේ නාගසාකි වෙත පැමිණි ලන්දේසි නාවික වෛද්‍ය නිලධාරියෙකු වූ ජොහාන්ස් එල්. සී. පොම්පේ වෑන් මීර්ඩර්වෝර්ට් යටතේය.

පළමු චිත්‍රාගාරය: ඔහු 1860 දශකයේ මුල් භාගයේදී නාගසාකි හි ජපානයේ පළමු වාණිජ ඡායාරූප චිත්‍රාගාරය විවෘත කළේය.

දෙවර්ගයේම නායකයින්ගේ ඡායාරූප ශිල්පියා: හිකෝමාගේ චිත්‍රාගාරය එකල අතිශය ජනප්‍රිය විය. නව යුගයක් බිහි කළ විප්ලවකාරී නායකයින් වන සකාමොටෝ රියෝමා සහ කට්සු කයිෂු වැනි ඓතිහාසික චරිත පවා ඡායාරූප ගැනීමට පැමිණියේ හිකෝමාගේ චිත්‍රාගාරයටයි. මෙම ඡායාරූපය එම විප්ලවයේ දෘශ්‍ය සාක්ෂියක්.

ඡායාරූපයේ සැඟවුණු අනාගතය
මෙම ඡායාරූපය දෙස විමසිල්ලෙන් බැලීමේදී එහි ඇති ද්විත්වභාවය පැහැදිලියි:

සාම්ප්‍රදායික කඩුව: ඔවුන් සියල්ලන්ම සාම්ප්‍රදායික යුධ ඇඳුම්වලින් සැරසී සිටියත්, ඔවුන් බොහෝ දෙනෙකුට කඩු ආධාරකයක් පමණක් වී ඇත. සාමුරායි පන්තියට කඩුව වැදගත් වූවාට, මෙම තරුණයින්ගේ නාභිගතවීම තිබුණේ ඉදිරියට ගෙන යා යුතු බටහිර පොත්පත් වලයි.

බටහිර ඉරියව්ව: ඔවුන් වාඩි වී සිටින ආකාරය සහ කණ්ඩායමක් ලෙස පොත්පත් සහ කඩදාසි පරීක්ෂා කරන ආකාරය බටහිර අධ්‍යාපන ක්‍රමයක ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරනවා. ඔවුන් තම සිරුරෙන් කියා සිටින්නේ 'අපි සාමුරායි, නමුත් අපි නූතනත්වය වැළඳගන්නවා' යන පණිවිඩයයි.

සාමුරායිවරුන්ගේ අවසානය
මෙම ඡායාරූපය මෙතරම් චිත්තාකර්ෂණීය වන්නේ එය යුගයක අවසානය සටහන් කරන නිසයි. මේ තරුණයන් අධ්‍යාපනය ලබමින් සිටියදී, ඔවුන් නොදැන සිටියත්, ඔවුන්ගේ සාමුරායි පන්තියේ අවසානය ආසන්න වී තිබුණා.

1868 දී ෂෝගුනේට් පාලනය බිඳ වැටී මෙයිජි ප්‍රතිස්ථාපනය ඇති විය.

නව මෙයිජි රජය සාමුරායි පන්තියේ සියලු වරප්‍රසාද අහෝසි කළා. කඩු පැළඳීම තහනම් කළා.

මේ නිසා, මේ ඡායාරූපයේ සිටින බොහෝ දෙනෙකුට සිදුවූයේ කඩුව පසෙකින් තබා නවීන යුගයේ දේශපාලකයින්, යුධ නිලධාරීන්, හෝ විද්‍යාඥයින් ලෙස සිය වෘත්තීන් වෙනස් කර ගැනීමටයි. ඔවුන් බටහිර දැනුම ඉගෙන ගත්තේ තම පන්තිය රැක ගැනීමට වුවත්, අවසානයේ එම දැනුමම ඔවුන්ගේ සාම්ප්‍රදායික අනන්‍යතාවය අවසන් කරන්නට හේතු වූ බව ඉතිහාසඥයන් පවසනවා.

මේ කුඩා, පැරණි ඡායාරූපය තුළ ඇත්තේ සාම්ප්‍රදායික ගෞරවය සහ නූතන විද්‍යාත්මක කුතුහලය එකට මුහුණට මුහුණ හමු වූ ආකාරය පෙන්වන බලවත් සංකේතයකි. ඔවුන් කැමරාවට මුහුණ දුන්නේ අවසන් සාමුරායිවරු ලෙසින්; ඉන්පසු ඔවුන් ලෝකය වෙනස් කළා.

තවත් මේ වගේ දේවල් ගැන දැනගන්න අපේ පිටුවට like කරලා තියාගන්න.

#samuraischolars #uenohikoma #nagasaki1864 #bakumatsu #meijirestoration #japanhistory #photographyhistory #hiddenhistory #samurailife #asianhistory

මූලාශ්‍ර (Sources/Websites):

Ueno Hikoma - Wikipedia

Nagasaki University's Proud Characteristics

Wikimedia Commons

Art Platform Japan

Alamy Stock Photos

Eranga Gunawardane ©