ආයුධ අතහැර කැමරාවට මුහුණ දුන් අවසන් සාමුරායිවරු: 1864 ජපානයට එබී බැලීමක්! ⚔️📸
මේක හුදෙක් පින්තූරයක් නෙවෙයි! මේ ඇල්බමන් ප්‍රින්ට් (Albumen Print) ඡායාරූපය කියන්නේ කඩුවලින් නීති පැනවූ යුගයක් අවසන් වී, විද්‍යාවෙන් ලෝකය දිනන අලුත් යුගයක උදාව සටහන් කළ, වසර 160කට වඩා පැරණි දෘශ්‍ය වාර්තාවක්. මේක හරියට කාල යන්ත්‍රයක නැගලා 1864 ජපානයේ අතිශය භයානක සංක්‍රාන්ති සමයකට ගිය වගේ හැඟීමක්.
ඔබ මේ දකින්නේ සාමාන්‍ය සිසුන් පිරිසක් නෙවෙයි. මේ ඉන්නේ සාම්ප්‍රදායික සාමුරායි පන්තියට අයත්, නමුත් බටහිර දැනුම සොයා නාගසාකි නගරයට පැමිණි තරුණ විද්වතුන් කණ්ඩායමක්. ඔවුන්ගේ සාම්ප්‍රදායික කිමෝනෝ ඇඳුම, හිසෙහි ඇති චොන්මාගේ (Chonmage) නම් වූ සාමුරායි පන්නයේ හිසකෙස් විලාසිතාව සහ අතේ ඇති කඩු දෙස බලන්න. මේවා ටොකුගාවා (Tokugawa) ෂෝගුනේට් යුගයේ ගෞරවනීය සලකුණුයි. නමුත්, ඔවුන්ගේ මුහුණුවල ඇති දේදුනු ගැඹුර සහ ඔවුන්ගේ ඉරියව්, ඉතිහාසයේ සැඟවුණු විශාල කතාවක් අපට කියනවා.
කැළඹිලි සහිත 'බකුමට්සු' යුගයේ සත්‍යය
මෙම ඡායාරූපය ගන්නා ලද 1864 වසර කියන්නේ ජපානයේ ඉතිහාසයේ ඉතාමත් කැළඹිලි සහිත කාලයක්. එය හැඳින්වෙන්නේ බකුමට්සු (Bakumatsu) යුගය ලෙසයි (1853-1868). වසර 250කට වැඩි කාලයක් ජපානය පාලනය කළ ෂෝගුනේට් පාලනය බිඳ වැටෙන්නට ඔන්න මෙන්න කියා තිබූ මොහොතයි ඒ.
වසර ගණනාවක් ලෝකයෙන් වෙන් වී සිටි සකොකු (Sakoku - වසා දැමූ දොරටු) ප්‍රතිපත්තිය හදිසියේම බිඳී ගිය පසු, ජපානයට තේරුම් ගියා ඔවුන්ගේ කඩු සහ දුනු ඉදිරියේ බටහිර කෲසර් යුද නැව් සහ කාලතුවක්කු කිසිසේත් සම කළ නොහැකි බව. ඒ නිසා මුළු රටම භේද භින්න වුණා:
“ජෝයි!”: බටහිර මර්දනය කරන්නට සටන් කළ සාම්ප්‍රදායිකවාදීන්.
“ෆුකොකු කියෝහේ”: බටහිර විද්‍යාව සහ යුද තාක්ෂණය ඉගෙනගෙන රට ශක්තිමත් කළ යුතු බව විශ්වාස කළ ප්‍රතිසංස්කරණවාදීන්.
මෙම ඡායාරූපයේ සිටින තරුණයින් අයත් වන්නේ දෙවන කණ්ඩායමටයි. ඔවුන්ගේ ඩයිමියෝවරුන් (Daimyo - වැඩවසම් ස්වාමිවරුන්) තම වසම් වල අනාගතය වෙනුවෙන් ඔවුන්ව නාගසාකි වැනි නගරවලට යවනු ලැබුවේ බටහිර රහස් ඉගෙන ගැනීමටයි. ඔවුන් සාම්ප්‍රදායිකව කඩුවෙන් සේවය කළ සාමුරායිවරුන් වුවද, දැන් ඔවුන් විද්‍යාවෙන් සේවය කරන විප්ලවීය උගත් සාමුරායිවරුන් බවට පත් වී සිටියා.
නාගසාකි: බටහිර දැනුමේ කේන්ද්‍රස්ථානය
නාගසාකි නගරය මේ මුළු කතාවේම කේන්ද්‍රස්ථානයයි. සකොකු යුගයේදී පවා නෙදර්ලන්තයේ (හොලන්තයේ) වෙළඳුන්ට සහ විද්‍යාඥයින්ට සීමිතව හෝ ඇතුළු වීමට ඉඩ දුන් ජපානයේ එකම නගරය එය විය. මේ නිසා නාගසාකි බටහිර දැනුම හුවමාරු වන රන්ගකු (Rangaku - ලන්දේසි/බටහිර අධ්‍යයන) කේන්ද්‍රස්ථානය බවට පත් විය.
මෙම සාමුරායි ශිෂ්‍යයන් පැමිණියේ කඩු හරඹ පුහුණු වීමට නොවේ. ඔවුන් ඉගෙන ගත්තේ:
රසායන විද්‍යාව (Chemistry): නව යුධ උපකරණ සහ ඖෂධ නිෂ්පාදනය සඳහා.
නැව් තැනීම සහ යාන්ත්‍ර විද්‍යාව (Naval Science and Mechanics): බටහිර යුද නැව්වලට මුහුණ දීමට.
ඡායාරූපකරණය (Photography): මෙය ඉතා සංකීර්ණ විද්‍යාත්මක සොයාගැනීමක් ලෙස සැලකූ නිසා, එය රසායනික හා භෞතික විද්‍යාත්මක කුසලතාවක් ලෙස ඉගැන්වීය.
උඑනෝ හිකෝමා: ජපන් ඡායාරූපකරණයේ පුරෝගාමියා
මේ උතුම් මොහොත වාර්තා කළේ ජපානයේ ඡායාරූපකරණයේ පියා ලෙස සැලකෙන උඑනෝ හිකෝමා (1838–1904) විසිනි.
විද්‍යාඥයෙකු වීම: හිකෝමා මුලින්ම පුහුණු වූයේ සාම්ප්‍රදායික අධ්‍යාපනයක් යටතේ නොව, රසායන විද්‍යාව යටතේයි. ඔහු රසායන විද්‍යාව හැදෑරුවේ නාගසාකි වෙත පැමිණි ලන්දේසි නාවික වෛද්‍ය නිලධාරියෙකු වූ ජොහාන්ස් එල්. සී. පොම්පේ වෑන් මීර්ඩර්වෝර්ට් යටතේය.
පළමු චිත්‍රාගාරය: ඔහු 1860 දශකයේ මුල් භාගයේදී නාගසාකි හි ජපානයේ පළමු වාණිජ ඡායාරූප චිත්‍රාගාරය විවෘත කළේය.
දෙවර්ගයේම නායකයින්ගේ ඡායාරූප ශිල්පියා: හිකෝමාගේ චිත්‍රාගාරය එකල අතිශය ජනප්‍රිය විය. නව යුගයක් බිහි කළ විප්ලවකාරී නායකයින් වන සකාමොටෝ රියෝමා සහ කට්සු කයිෂු වැනි ඓතිහාසික චරිත පවා ඡායාරූප ගැනීමට පැමිණියේ හිකෝමාගේ චිත්‍රාගාරයටයි. මෙම ඡායාරූපය එම විප්ලවයේ දෘශ්‍ය සාක්ෂියක්.
ඡායාරූපයේ සැඟවුණු අනාගතය
මෙම ඡායාරූපය දෙස විමසිල්ලෙන් බැලීමේදී එහි ඇති ද්විත්වභාවය පැහැදිලියි:
සාම්ප්‍රදායික කඩුව: ඔවුන් සියල්ලන්ම සාම්ප්‍රදායික යුධ ඇඳුම්වලින් සැරසී සිටියත්, ඔවුන් බොහෝ දෙනෙකුට කඩු ආධාරකයක් පමණක් වී ඇත. සාමුරායි පන්තියට කඩුව වැදගත් වූවාට, මෙම තරුණයින්ගේ නාභිගතවීම තිබුණේ ඉදිරියට ගෙන යා යුතු බටහිර පොත්පත් වලයි.
බටහිර ඉරියව්ව: ඔවුන් වාඩි වී සිටින ආකාරය සහ කණ්ඩායමක් ලෙස පොත්පත් සහ කඩදාසි පරීක්ෂා කරන ආකාරය බටහිර අධ්‍යාපන ක්‍රමයක ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරනවා. ඔවුන් තම සිරුරෙන් කියා සිටින්නේ 'අපි සාමුරායි, නමුත් අපි නූතනත්වය වැළඳගන්නවා' යන පණිවිඩයයි.
සාමුරායිවරුන්ගේ අවසානය
මෙම ඡායාරූපය මෙතරම් චිත්තාකර්ෂණීය වන්නේ එය යුගයක අවසානය සටහන් කරන නිසයි. මේ තරුණයන් අධ්‍යාපනය ලබමින් සිටියදී, ඔවුන් නොදැන සිටියත්, ඔවුන්ගේ සාමුරායි පන්තියේ අවසානය ආසන්න වී තිබුණා.
1868 දී ෂෝගුනේට් පාලනය බිඳ වැටී මෙයිජි ප්‍රතිස්ථාපනය ඇති විය.
නව මෙයිජි රජය සාමුරායි පන්තියේ සියලු වරප්‍රසාද අහෝසි කළා. කඩු පැළඳීම තහනම් කළා.
මේ නිසා, මේ ඡායාරූපයේ සිටින බොහෝ දෙනෙකුට සිදුවූයේ කඩුව පසෙකින් තබා නවීන යුගයේ දේශපාලකයින්, යුධ නිලධාරීන්, හෝ විද්‍යාඥයින් ලෙස සිය වෘත්තීන් වෙනස් කර ගැනීමටයි. ඔවුන් බටහිර දැනුම ඉගෙන ගත්තේ තම පන්තිය රැක ගැනීමට වුවත්, අවසානයේ එම දැනුමම ඔවුන්ගේ සාම්ප්‍රදායික අනන්‍යතාවය අවසන් කරන්නට හේතු වූ බව ඉතිහාසඥයන් පවසනවා.
මේ කුඩා, පැරණි ඡායාරූපය තුළ ඇත්තේ සාම්ප්‍රදායික ගෞරවය සහ නූතන විද්‍යාත්මක කුතුහලය එකට මුහුණට මුහුණ හමු වූ ආකාරය පෙන්වන බලවත් සංකේතයකි. ඔවුන් කැමරාවට මුහුණ දුන්නේ අවසන් සාමුරායිවරු ලෙසින්; ඉන්පසු ඔවුන් ලෝකය වෙනස් කළා.
තවත් මේ වගේ දේවල් ගැන දැනගන්න අපේ පිටුවට like කරලා තියාගන්න.
#samuraischolars #uenohikoma #nagasaki1864 #bakumatsu #meijirestoration #japanhistory #photographyhistory #hiddenhistory #samurailife #asianhistory
මූලාශ්‍ර (Sources/Websites):
Ueno Hikoma - Wikipedia
Nagasaki University's Proud Characteristics
Wikimedia Commons
Art Platform Japan
Alamy Stock Photos
Eranga Gunawardane ©
